تكنولوژی آموزشی از بعد ديگر
تكنولوژی آموزشی از بعد ديگر فراگردها و يا روشهای طراحی نرم افزار يا مواد آموزشی است . رشد و تكوين الگوهای آموزشی و تعامل بين نگرش سيستمی و اصول نظريات علوم ارتباطات باعث افزوده شدن بعد جديدی به تكنولوژی آموزشی شد كه حيطه كاربرد اين رشته را گسترده تر از سابق ساخت و آنرا از محدوده تنگ شناسايی انواع ونحوه كاربرد وسايل و رسانه های آموزشی خارج كرد و در محور كليه فعاليتهای آموزشی انجام شده درمراكز آموزشی قرار داد .
تكنولوژی آموزشی به عنوان مجموعه روشها و فراگردهای طراحي و اجرا و ارزشيابی برنامه های آموزشی ديگر نمی توانست خود را در قالب وسايل محصور كند و در واقع ادعای مالكيت كل فرآيند آموزش را داشت .
اين ديدگاه در تعريف و ماهيت تكنولوژی آموزشی در كشورهای غربی بتدريج به نفع رشته تكنولوژی آموزشی خاتمه يافت ولی چنين اتفاقی در كشورهايی كه عمدتاً وارد كننده وسايل و ابزار و علوم جديد هستند به وقوع نپيوست .
تكنولوژی آموزشی مانند يك تابلوی آموزشی نيست كه وجودش در كلاس درس باعث زيبايی ظاهری شود و نبودش از كيفيت آموزشی نكاهد بلكه عنصر لاينفك و شايد محور اصلی هر آموزشی است .
مباحث محتوايی تكنولوژی آموزشی بعنوان مجموعه روشهای طراحی و اجرا و ارزشيابی برنامه های آموزشی شامل : بحث هدفهای آموزشی و تقسيم بندي آن است . از مهمترين طبقه بندی های ارائه شده در دهه 1950 طبقه بندی بلوم و همكارانش كه در سال 1956 ارائه شد .
ارائه طبقه بندی بلوم به دنبال تأكيدات مكرر نگرش سيستمی بر تعيين نوع عملكردی است كه در انتهای آموزش از فراگير انتظار داريم .
هدفهای آموزشی در مقام سنگ زير بنای هر برنامه آموزشی به رونق تازه ای رسيد و اهداف آموزش هم در مقام مبنا و نقطه شروع و پايان آموزش و هم در مقام ملاكها و معيارهايی كه موفقيت شاگرد و معلم را می توان با آن ارزشيابی كرد مورد توجه زياد قرار گرفت .
در دهه 1960 گانيه طبقه بندی اهداف آموزشی خود را ارائه كرد . در مورد تقسيم اهداف آموزشی گانيه ، يادآوری اين نكته ضروری است كه ارائه طبقه بندی وی بدنبال تحولات وسيعی بود كه در ديدگاههای روانشناسی يادگيری شروع شده بود و گانيه از ديدگاه تكنولوژی آموزشی جزء اولين كسانی بود كه با الهام از آن تحولات نظريات سودمند در زمينه طبقه بندي اهداف آموزشی و طراحی آموزشی ارائه كرد.
مباحث محتوايی تكنولوژی آموزشي (ارزشيابی)
بحث ارزشيابی هم از مباحث محتوايي اين تعريف تكنولوژی آموزشی است .
در اين تعريف ارزشيابی هر چه در حين توليد برنامه های آموزشی و چه در پايان و خاتمه آن همچون عضو و عنصر بسيار تعيين كننده مطرح شد كه عامل برای بازنگری و تكوين برنامه های پيش بينی شده بود و دقيقاً منعكس كننده تأثير نگرش سيستمی در تهيه برنامه های آموزشی است .
از اين ديدگاه هر فعاليت آموزشی يك سيستم تلقی می شود كه عامل تعيين كننده و تصحيح كننده مسير ، كيفيت و كميت حركت آن ارزشيابی است .
نكته مهم اينست كه اين طبقه بندي ها تا چه حد در برنامه ريزي ها بكار گرفته مي شود تعريف و ماهيت اهداف آموزشی و طبقه بندی آنها ايجاب می كند كه اولين قدم در هر برنامه آموزشی، شناسايی اهداف آموزشی و سپس تجزيه و تحليل و طبقه بندی اين اهداف باشد در واقع اهداف آموزشی و سپس تجزيه و تحليل و طبقه بندی اين اهداف باشد در واقع اهداف آموزشی زير بنای هر برنامه آموزشی است و تعيين محتوا ، ميزان ، كميت محتوی ، تعيين روشهای عرضه محتوی ، تعيين امكانات و وسايل لازم برای عرضه محتوی و سرانجام تعيين نوع چگونگی ارزشيابی يادگيری و موفقيت شاگرد و مدرس و موفقيت شاگرد و مدرس در دستيابی به اهداف آموزشی بعد از تعيين وطبقه بندی اهداف قرار دارد.
منابع :
هاشم – فرادانش – مبانی نظری تكنولوژی آموزشی – تهران – سمت